روش آزمون معاینه فنی سنگین

انجام معاینه فنی در مراکز معاینه فنی سنگین از دو بخش اصلی تشکیل گردیده است.

بخش اول : کنترل عیوب ظاهری

قسمت هایی نظیر بازدید دود خروجی – شیشه ها – برف پاک کن – شیشه شور – کمربند ایمنی – بوق – تغییر شکل بدنه – وضعیت صدای اگزوز خودرو – وضعیت لاستیک ها – وضعیت بلوری چراغهای جلو – وضعیت طلق چراغ های عقب- چراغ های جلو ( نور بالا و نور پایین) – چراغ ترمز – چراغ دنده عقب – چراغ پلاک ، وضعیت متعلقات اضافی و تجهیزات ایمنی  و ..

این کنتل ها بصورت چشمی توسط کارشناس فنی مرکز انجام می گردد.

جداول کنترل عیوب ظاهری

جدول 1 جدول 2 جدول 3 جدول 4 جدول 5
جدول 6 جدول 7 جدول 8 جدول 9 جدول 10

بخش دوم : آزمون های مکانیزه

 از جمله عمده ترین آزمون های مکانیزه ، مواردی چون آزمون سنجش آلایندگی خروجی از اگزوز خودرو – آزمون آزمون نور چراغ های جلو از لحاظ شدت و جهت – آزمون صدا  – آزمون لغزش جانبی محورهای جلو و عقب – آزمون ترمز جلو و عقب و ترمز دستی و توزین – آزمون لقی جلوبندی و فرمان – بازدید از قسمتهای تحتانی خودرو (شیلنگ های ترمز – لوله های سوخت رسانی – منبع اگزوز – پوسیدگی کف خودرو – وضعیت اکسل ها و جلوبندی نظیر سیبک ها و اهرم بندی و اتصالات مربوطه می باشند.

این آزمون با استفاده از تجهیزات و ادوات ویژه آزمون صورت می پذیرد.

آزمون های مکانیزه و نحوه انجام آنها :

آزمون های مکانیزه براساس آخرین نسخه استاندارد معاینه فنی ابلاغی از سوی سازمان ملی استاندارد به شماره 9181 (تجدید نظر اول)  با عنوان ” خودرو معاینه فنی آزمون های مربوط به بازرسی صلاحیت تردد وسایل موتوری و تریلرهای آن ها “ تعیین گردیده است.

شایان ذکر است انطباق یکی از شاخص های مربوط به شماره شاسی و یا موتور با کارت مشخصات وسیله نقلیه به عنوان فرآیند احراز اصالت خودرو محسوب نگردیده و در این باره مسئولیتی متوجه مرکز معاینه فنی نمی باشد.

استعلام معاینه فنی خودرو

به منظور استعلام معاینه فنی خودرو باید به سایت symfa.ir مراجعه نموده و شماره VIN خودرو را که معمولاً روی کارت خودروها قابل مشاهده می باشد ، وارد کرده تا نتیجه استعلام ، نمایش داده شود.

بخش اول : کنترل عیوب ظاهری

کنترل تجهیزات و قطعات تأثیر گذار در ایمنی تردد و سطح انتشار آلایندگی وسایل نقلیه سنگین باید در مراکز معاینه فنی سنگین و منطبق بر ضوابط و مشخصات یاد شده در ذیل توسط کاربران متخصص و آموزش دیده مرکز به مورد اجرا درآید به نحوی که پس از گذراندن و طی مراحل آزمون های یاد شده از صحت کارکرد مناسب و بدون نقص آن ها اطمینان حاصل گردد.

منطق بر مفاد آیین نامه راهنمایی و رانندگی و استانداردهای ملی، نصب هرگونه تجهیزات اضافی بر روی بدنه خودرو که بنا بر تشخیص کارشناسان مراکز معاینه فنی موجب تشدید شدت تصادف و بروز خسارات و تهدید در ایمنی تردد گردد، موجب مردودی خودرو از دریافت گواهی معاینه فنی می گردد.

ستاد معاینه فنی سنگین مستند بر جداول فوق به تهیه کاربرگ کامل و عملیاتی نمودن آن در مراکز معاینه فنی تحت پوشش خود اقدام می نماید. کاربرگ یاد شده به عنوان یکی از مستندات اجباری باید به صورت کپی و یا نرم افزاری ضمیمه پرونده خودرو باشد.

بخش دوم : آزمون های مکانیزه معاینه فنی

آزمون های معاینه فنی خودرو توسط تجهیزات و ادوات ویژه آزمون(خط معاینه فنی) خودرو، از طریق کاربرهای آموزش دیده صورت می پذیرند. تجهیزات خطوط معاینه فنی باید دارای خصوصیات و مشخصات ویژه اعلام شده در این دستورالعمل بوده و حداقل سطوح تببین شده در آن را از منظر کیفی و دقت قرائت پارامترهای مورد نظر در آزمون لحاظ نماید. نتایج انجام آزمون های فنی باید به صورت خودکار و مکانیزه از تجهیزات استخراج و اعلام شده و بر سامانه سیمفا قابلیت ذخیره سازی و خودکار و ارسال بر خط را داشته باشد.

آزمون سنجش قدرت ترمز گیری

آزمون ترمز(از مهمترین آزمونهای خط معاینه فنی)، با اندازه گیری قدرت ترمز های سمت چپ و راست در محورهای جلو، عقب و ترمز دستی، مقادیر حاصله با مقادیر مجاز مقایسه می شود. تجهیزات مورد استفاده در این آزمون دو زوج استوانه ای فلزی( با پوشش جوشکاری شده یا روکش پلاستیکییا روکش اپوکسی) که هر زوج توسط یک موتور الکتریکی حرکت می کنند. چرخ های سمت راست و چپ محور خودرو را به دوران وا داشته و پس از شروع ترمز گیری توسط راننده نیروی اعمالی ترمزها به مجموعه غلتکها و موتور الکتریکی توسط یک سیستم الکتریکی اندازه گیری می شود.

نتایج حاصل از قدرت ترمزگیریکلیه چرخها و مجموع ترمزهای خودرو پس از پردازش با مقادیر مجاز مقایسه می گردد. این تجهیزات باید قابلیت اندازه گیری وزن خودرو را نیز داشته باشند( اندازه گیری وزن خودرو آزمون محسوب نمی گردد، ولی جهت انجام محاسبات مورد نیاز، وزن هر محور به کمک باسکول یا Axle Load Scales  اندازه گیری می شود).

جدول (1) روش انجام آزمون ترمز

آزمون هم راستایی چرخها (لغزش جانبی چرخهای جلو)

در این آزمون به کمک یک صفحه متحرک که قابلیت حرکت در جهات عرضی (به سمت چپ و راست ) رادارد با عبور چرخها از روی ان، میزان انحراف چرخها بر حسب میزان انحراف)به متر) در هر1000 متر پیمایش خودرو اندازه گیری می شود. با انجام این آزمون در سریع ترین زمان ممکن و بدون نیاز به بازو بسته نمودن قطعات مشخص می گردد که آیا زوایای مربوط به جلوبندی خودرو در وضعیت مناسب قرار گرفته اند و این که برهم خوردن این زاویا موجب برهم خوردن بالانس دینامیکی خودرو شده و خودرو فاقد فرمان پذیری لازم در حرکت می گردد یا خیر.

جدول (2) آزمون لغزش جانبی چرخهای جلو

موارد کنترلی

روش انجام آزمون

علل مردودی

تنظیم فرمان

امتداد چرخ های فرمان را با تجهیزات مناسب کنترل نمایید.« این بخش اولین قسمت از آزمون های آزمون 2 گانه می باشد. در این مرحله خودرو با سرعت 5 کیلومتر در ساعت از صفحه لغزان آزمون ناهمراستایی چرخها بدون توقف عبور می نماید).

همراستایی، مطابق با اطلاعات سازنده وسیله نقلیه یا الزامات نباشد.

در حالت عمومی در صورت موجود نبودن اطلاعات سازنده بنا بر دستورالعملهای سایر کشورها، مقدار ثبت شده نبایستی بیشتر از 12+ و 12- باشد.

آزمون سنجش آلاینده های خروجی از اگزوز موتورهای دیزلی

در این آزمون میزان کدری دود خروجی از اگزوز خودروهای دیزلی بوسیله دستگاه آلایندگی اندازه گیری می شود. مطابق این دستورالعمل که منبعث از ابلاغیه های سازمان حفاظت  از محیط زیست می باشد و حدود مجاز انتشار آلاینده های موتورهای دیزلی توسط آن سازمان به صورت دوره ای جهت ملاک عمل قرار دادن در مراکز معاینه فنی سنگین اعلام می گردد. انجام این آزمون در شرایط کارکرد موتور در دور آرام صورت می پذیرد و در صورتی که اندازه گیری های به عمل آمده از مقادیر مجاز بالاتر باشد انجام تنظیمات یا تعمیرات بر روی موتور خودرو ضروری می گردد.

جدول (3) آزمون سنجش آلاینده های خروجی از اگزوز

آزمون اندازه گیری شدت صوت تولیدی از اگزوز خودرو در دور آرام

این دستگاه جهت اندازه گیری صورت ناشی از عملکرد موتور،خروج محصولات احتراق از اگزوز، بلندی صدای بوق و استفاده می شود. در این آزمون میزان سر وصدای ایجاد شده توسط موتور در اطراف بدنه و اگزوز خودرو اندازه گیری شده و با مقادیر مجاز مقایسه می گردد. این دستگاه قادر است شدت صوت را برحسب db  اندازه گیری نماید. روش اندازه گیری اصوات یاد شده برای هر یک از موارد فوق متفاوت است. اندازه گیری صدا توسط این دستگاه باید در محیط باز بدون بازگشت صدا و انعکاس و محیط با حداقل اصوات پس زمینه باشد. استفاده از مکانیزمی جهت حذف صدای باد نیز در این خصوص از اهمیت برخوردار است.

موارد کنترلی

روش انجام آزمون

علل مردودی

آزمون سیستم جلوگیری از بروز سر وصدا

جهت ارزیابی سطح صدا از یک آزمون صدای ایستا با به کارگیری یک صدا سنج استفاده می گردد.

سطح صدا بیشتر از مقادیر مجاز در الزامات است.

آزمون نور چراغهای جلو

یکی از مهمترین مکانیزم های تامین کننده ایمنی خودروها سامانه روشنایی آن می باشد. یک سامانه روشنایی کارآمد باید به نحوی عمل نماید که ضمن تامین نور و وضوح مناسب یرای راننده موجبات کوری موقت راننده خودرویی که از مسیر روبرو در حال حرکت است را به وجود نیاورد.

بهره مندی از کاسه چراغهای استاندارد که بتواند شعاع پرتوهای نور را با زاویه مناسب انتشار دهد، مسأله پراهمیتی می باشد. تجهیزات بکار گرفته  شده در خطوط مکانیزه معاینه فنی به شکل خودکار شدت میزان نور ساطع شده از هر یک از کاسه چراغهای جلویی خودرو را در وضعیت نور پایین و نور بالا اندازه گیری نموده و علاوه بر آن مشخص می سازد آیا نور ساصع شده از کاسه چراغهای جلوی خودرو دارای زاویه مناسب می باشد. در این آزمون صرفآ شدت نور ساصع شده از چراغها توسط دستگاه اندازه گیری شده و رنگ نور، نوع لامپ، سلامت کاسه چراغها، لقی کاسه چراغها و نقصان چراغها به صورت ظاهری وتوسط متصدی بررسی خواهد شد. همچنین جهت و میزان پیچش نور چراغهای جلو (در حالت نور پایین، نور بالا و نور پروژکتورهای مه شکن) مورد بررسی قرار می گیرد.

جدول (5) آزمون نور چراغهای جلو

مواردکنترلی

روش انجام آزمون

علل مردودی

آزمون تنظیم نور چراغها

تعیین شدت و جهت نور بالا و پایین  و مه شکن هر یک از چراغ های جلو در راستای افق با استفاده از دستگاه تنظیم گر نور چراغ جلو یا پرده آزمون.

شدت نور چراغ خلو در محدوده مشخص شده در الزامات نیست.

آزمون لقی جلوبندی و فرمان

در این آزمون پس از قرارگیری چرخهای جلو بر روی صفحات فلزی، توسط یک سیستم هیدرولیک حرکتهای عرضی رفت وبرگشتی به صفحات فلزی داده شده که این عمل باعث گردش چرخهای جلو به سمت چپ و راست شده و لذا با مشاهده اجزاء سیستم جلوبندی توسط کارشناس مربوطه در زیر خودرو، خرابی های احتمالی، لقی ها، پوسیدگی های اهرمها و روغن زدگی سیستم جلوبندی مشخص می گردد. از تجهیزات مزبور در صورت استفاده از چاله سرویس ممکن خواهد بود.

آزمون کیلومتر شمار

در این آزمون با کمک غلطک های آزاد  Free Rollersو قرارگیری محور محرک خودرو بر روی غلطکها و اندازه گیری سرعت حرکت چرخها و با محاسبه مسافت طی شده، از صحت عملکرد کیلومتر شمار خودروها اطمینان حاصل می شود.

چیدمان تجهیزات

در یک خط معاینه فنی، ترتیب آزمونها اهمیت ویژه ای دارد و مسایلی نظیر انتقال داده ها، انجام مجدد یک یا چند آزمون، زمان نیاز برای انجام آزمون ها در یک خط، فاصله و طول مورد نیاز میان تجهیزات و در نظر گرفتن سایر مسایل فنی می تواند به طور محسوسی موجب افزایش بازدهی در یک خط معاینه فنی گردد.

ترتیب آزمون هها در یک خط معاینه فنی سنگین

با توجه با آنکه طول و تعداد محورهای خودروهای سنگین با یکدیگر متفاوت بوده و گستره وسیعی را شامل می گردد،  لذا همزمانی انجام معاینات فنی برای دو یا سه خودرو توصیه نمی گردد و چیـدمان تجهیزات برای انجام معاینه فنی خودروی سنگین به شکل زیر پیشنهاد می گردد :

ردیف

نوع آزمون

مدت زمان انجام آزمون

1

ورود و ثبت اطلاعات اولیه خودرو و تطبیق مدارک

1 دقیقه

2

آزمون ظاهری اطراف بدنه

5 دقیقه

3

سنجش گازهای خروجی از اگزوز (میزان کدری دود)

3 دقیقه

4

آزمون کیلومتر شمار

1دقیقه

5

آزمون غلتکی ترمزها* + توزین خودرو

4 دقیقه تا 9 دقیقه

6

آزمون لقی جلوبندی و فرمان

2 دقیقه

7

آزمون لغزش جانبی چرخهای جلو

1 دقیقه

8

آزمون صدا

1 دقیقه

9

آزمون نور چراغهای جلو

2دقیقه

10

مدت زمان لازم برای انتقال و حرکت در طول سالن معاینه

2 دقیقه

جمع کل

حداقل 24 و حداکثر 30 دقیقه

  • برای هر حودرو حداکثر تا 6 محور و با امکان بارگذاری بر روی محورها و توزین همزمان از این طریق

ردیفهای 4 تا 7 جدول فوق با آرایش زیر نیز قابل انجام است:

ردیف

نوع آزمون

مدت زمان انجام آزمون

4

آزمون لغزش جانبی چرخهای جلو

1 دقیقه

5

توزین خودرو + آزمون غلتکی ترمزها *

4 دقیقه تا 9 دقیقه

6

آزمون لقی جلوبندی و فرمان

2 دقیقه

7

آزمون کیلومتر شمار

1 دقیقه